Vivendas campesiñas

Existen en Culleredo dúas tipoloxías predominantes: a da zona rural e a das parroquias do litoral.

As primeiras caracterízanse por formaren un conxunto composto pola casa, hórreo, pozo, forno, cuadras, alpendres, etc. Hainas de planta baixa, de dous andares, etc. A pranta baixa se dedica normalmente aos animais e a gardar os apeiros de labranza, mentres que a alta, o sobrado, a vivenda. Algunha delas conserva balcóns de corredor, patíns e galerías. Non é estraño tampouco o caso de pequenas vivendas labregas con grandes chemineas que se rematan en pináculos.

As da zona litoral (parroquias de Rutis, O Burgo e Almeiras) adoitan ser tamén dun ou dous andares, moitas con galerías, pequenas bufardas, como sucede na parroquia de Rutis, especialmente, anque tamén hai algunhas no Burgo, e, agás excepcións, sen edificacións anexas, fóra de pozos e hórreos. Algunha delas xa a incluímos na arquitectura civil nobre.

Polo xeral, as ventás son pequenas, abundando os casos nos que soamente aparecen na fachada, mentres que as outras paredes son cegas. As portas se reservan para a fachada principal, e, ás veces, para a posterior, dando saída á eira.

Normalmente, as vivendas populares son exentas, anque, nalgún lugar, poden estar pegadas a outras.

O material predominante é a pedra, normalmente cascotes, sós ou con barro (cachotería), enlucida neste último caso. Noutras ocasións, anque non sexan casas grandes, utilízanse sillares para esquinas, ventás e portas, estas, a veces, con inscricións nos limiares: textos, cruces, etc. Tamén son comúns en moitas vivendas unhas pequenas ventás denominadas buratas, que imitan ás seteiras das fortalezas.

Tanto nas vivendas rurais como nas del litoral se utiliza frecuentemente a madeira para as divisións interiores.

Nalgún caso encontramos vivendas unidas pola súa parte superior, e que deixan un pasadizo inferior para o tránsito de persoas e animais, supoñemos que para respectar algún camiño antigo ou algunha servidume de paso.